Keltsh – ein Denkmal – eine vergessene Geschichte. Kielcza – Pomnik poświęcony pamięci poległych żołnierzy – zapomniana historia.

Pomnik poświęcony pamięci poległych żołnierzy – zapomniana historia.

I wojna światowa nie ominęła również naszej miejscowości. Młodzieńcy zostali powołani na wojnę i nie wszyscy z niej wrócili. Tym poległym chłopcom zbudowano w ich rodzinnej Kielczy pomnik, który symbolicznie pozwolił im po śmierci wrócić do domu. Dziś pomnika już nie ma, W tym artykule chcemy przypomnieć jego historię i ponownie przywrócić pamięć o poległych mieszkańcach.

Pomnik był odsłonięto uroczyście i poświęcono dnia 2 sierpnia 1931 roku. Powstał on z inicjatywy związku weteranów z Kielczy by upamiętniał poległych w I wojnie  światowej. Na uroczystość odsłonięcia przybyły poczty sztandarowe związku weteranów (Kriegerverein) z Kielczy i okolicznych miejscowości.

Nie zabrakło również bardzo licznie przybyłych mieszkańców. Z tego wydarzenia zachowały się fotografie przedstawiające uroczystości.

Miejsce lokalizacji pomnika to rozwidlenie drogi przy dzisiejszej ul. Ks. Wajdy. Pomnik wybudowano w miejsce, w którym niegdyś stał krzyż wotywny. 

Od drugiej połowy XIX wieku bardzo popularne w Niemczech były związki weteranów, które miały zajmować się grobami wojennymi a także opiekować się ocalałymi i ofiarami wojny. 

W Kielczy związek weteranów powstał w 1911 roku jego symbolami zachowanymi do dziś są sztandar oraz proporzec. Fotografia poniżej przedstawia sztandar, na którego awersie widać orła i nazwę organizacji oraz hasła: Einig – zgodny, Mutig – odważny, Stark – silny, Treu – wierny. Na rewersie znajdował się krzyż i napis „Bóg z nami”. Do sztandaru dołączony był proporzec dla związku weteranów z okazji poświęcenia sztandaru od kobiet ze związku. (fotografia poniżej).

Pomnik w Kielczy był zbudowany z wapienia wydobywanego w miejscowości.. Od frontu na słupie pomnika umieszczono płaskorzeźbę św. Jerzego a jego szczyt wieńczył krzyż (fotografie poniżej). 

Na płaskorzeźbie św. Jerzy (żołnierz i męczennik) przedstawiony jest, jako rycerz, który depcze smoka. Jest on patronem między innymi rycerstwa i żołnierzy jak również wielu krajów np. Anglii, Niemiec, Portugalii, Holandii i Szwecji.  Po bokach kolumny widniały nazwiska ofiar umieszczone na dwóch metalowych tablicach. Obok kolumn były dwie kamienne ściany, na których był umieszczony napis w języku niemieckim „Poległym w wojnie światowej 1914 – 1918”.

Na lewej tablicy znajdowały się następujące nazwiska:

  • Bartoschek Ludwig
  • Bartoschek Simon 
  • Bartoschek Wilhelm
  • Boronowski Felix
  • Boronowski Johann
  • Boronowski Wilhelm
  • Bienek Wilhelm
  • Bok Peter
  • Broll Franz
  • Buk Ignatz
  • Dittrich Mauritius
  • Glinka Bernhard
  • Grosch Karl
  • Glogowski Franz
  • Hampel Peter
  • Hampel Stanislaus
  • Ibrom Johann
  • Kampczyk Emanuel
  • Kierysch Ludwig
  • Kolodziej Valentin

Na prawej tablicy następujące nazwiska:

  • Krawietz Peter
  • Maron Andreas
  • Matheja Emanuel
  • Moy Heinrich
  • Pasieka Johann
  • Pawellek Kleophas
  • Peschel Josef
  • Piekatz Peter
  • Probanowski Karl
  • Serafin Paul
  • Skollik Peter
  • Stolka Johann
  • Strzysch Peter
  • Schymos Peter
  • Schatton Ignatz
  • Schatton Paul
  • Korcz Ferdinand
  • Korcz Josef
  • Ziaja Paul
  • Respondek August

Tuż po poświęceniu pomnika z prawej strony pod tablicą zamontowaną dodatkową tablicę z dwoma nazwiskami. Zachowało się zdjęcie przedstawiające tą tablicę jednakże nie można z nich odczytać nazwiska osób, które upamiętniała.

Jeśli ktoś z Państwa ma wiedzę na ten temat prosimy o informację.

Tak oto prezentował się pomnik z Kielczy na starych pocztówkach.

Więcej starych pocztówek znajdą Państwo w Galerii na stronie: Kielcza na starych pocztówkach.

Po II wojnie światowej pomnik popadł w ruinę w końcu w około 1965 roku go rozebrano. Elementy pomnika jak rycerz i tablice z nazwiskami zachowały się do dziś i są w posiadaniu Muzeum Parafialnego w Kielczy.

Źródło: Wykorzystano materiały zainicjowane i zrobione przez DFK Kielcza z okazji 30 lecia Mniejszości Niemieckiej w Polsce. Fundatorami projektu są DFK Kielcza oraz Konsulat RFN w Opolu.